Grond 30% groen
Levert 564.000 hectare meer biodiversiteit op
bekijk FAQ
Schenk een donatie
beantwoord vraag 1
denk/doe/praat mee
De essentie
Elke grondeigenaar in Nederland krijgt de verplichting om, voor eigen kosten, binnen 5 jaar tenminste 30% van zijn grondoppervlak te vergroenen.
Eerste maatregel uitgelegd
Onze biodiversiteit is het best geholpen door een brede groene dekking over Nederland. Dat krijgen we voor elkaar door veel meer aandacht te geven aan de kwaliteit van het groen in verstedelijkt gebied en in het landbouwgebied. Tweede onderdeel van maatregel 1 is dat vergroenen niet moet afhangen van goedwillende burgers of bedrijven. Grondeigenaren, of het nu burgers, ondernemers, boeren of overheden zijn, moeten zich realiseren dat het bezit van grond niet alleen lusten met zich meebrengt maar ook lasten. We zijn er te gemakkelijk overheen gestapt dat onze grond niet een exclusief iets voor de mens kan zijn. Al ons planten- en dierenleven is ervan afhankelijk. We zullen weer moeten gaan delen.
Bij vergroening gaat het erom dat er een positieve verandering ontstaat voor insecten en vogels. We bedoelen dat er diversiteit ontstaat in het beschikbaar zijn van voedsel, schuil- en broedplaatsen én dat de diverse begroeiing temperatuurverschillen oplevert. In verstedelijkt gebied is het daarnaast belangrijk dat grondeigenaren maatregelen gaan nemen voor de opvang van regenwater.
Korte, simpele vraag:
Word jij blij als het kabinet deze 30% maatregel invoert?
We zijn benieuwd naar jouw idee!
Je wordt nu automatisch doorverwezen naar de Ideeën pagina.
FAQ
Waarom 30%?
De rekensom is als volgt: landoppervlakte Nederland: 3.4 miljoen ha. Buiten beschouwing voor maatregel zijn: wegen, recreatie en bos/open natuurlijk terrein: 850.000 ha. Bruto oppervlakte waar deze maatregel op van toepassing is: 2,5 miljoen ha. 25% voldoet al aan de maatregel (inschatting): 620.000 ha. Netto oppervlakte waar maatregel op van toepassing is: 2,5 miljoen ha. Nieuw groen in Nederland als gevolg van maatregel: 564.000 ha
Een studie uit 2022 gaf aan dat er in Nederland nog ruim 700.000 ha nieuwe natuur zou moeten worden gerealiseerd om de Natura 2000 dolen te realiseren. Met de 30% maatregel geef je dus een enorme impuls aan robuustheid van ecosystemen.
Is 30% niet erg veel?
Zie vorige vraag. Nee dus.
Geldt de maatregel ook voor woningeigenaren?
Ja.
Hoe werkt het dan bij huurwoningen/huurpanden?
Dan is de eigenaar verantwoordelijk, ook voor de kosten. Al naar gelang de situatie kan de eigenaar aan de huurder vragen het beheer voor zijn rekening te nemen.
Tellen grasvelden mee?
Alleen als er kruiden worden meegezaaid en het gras/kruiden ook de kans krijgt te gaan bloeien.
Hoe duur is zo’n maatregel voor een bedrijf?
Als een bedrijf nog niks aan vergroening heeft gedaan dan liggen de kosten globaal op €20 per m2 op basis van de totale kaveloppervlak. Dus bij een kavel van 1500 m2 ligt de bruto investeringslast op ongeveer €30.000. Let op: in deze berekening is ook gerekend met een groen dak van 250 m2. Dit zijn veel duurdere oplossingen dan bijvoorbeeld het vergrassen van een deel van een parkeerterrein of het zetten van hagen langs de afrastering. NB De investering komt in veel gevallen aanmerking voor de KIA (grofweg 28% van de investering mag worden afgetrokken van de winst). KIA is een belastingmaatregel en staat voor Kleinschaligheids Investerings Aftrek.
Zijn grondeigenaren vrij om te kiezen hoe ze het aanpakken?
Ja, met uitzondering van bedrijfskavels op bedrijventerreinen. Daar geldt dat binnen de 30% maatregel de eigenaar ook voorzieningen moet treffen voor de opvang van regenwater (vuistregel: aantal m2 dakoppervlak * 50 liter).
Geldt de maatregel ook voor agrarische grond?
Ja.
Maar dan raken we heel veel bruikbare grond kwijt. Hoe zit dat?
Er zijn voor een boer heel veel mogelijkheden om te voldoen aan de eis. Hier een paar voorbeelden die wel iets vragen van de bedrijfsvoering, maar niet tot een slechter bedrijfsresultaat hoeven te leiden:
• Het inzaaien van kruidenrijk grasland in combinatie met gefaseerd maaien (wat gelukkig al steeds meer gebeurt) is simpel te realiseren.
• Door ander krachtvoer te gaan telen (in plaats van maïs bijvoorbeeld veldbonen of lupine).
• Door te starten met strokenteelt in combinatie met vormen van agro forestry deel je alleen je areaal anders in. De toevoeging van een bomenrij met noten of fruit kan een extra verdienste voor een boer worden.
• Door langs percelen weer hagen te planten.
• Door in de akkers kruiden mee te zaaien.
Geldt de maatregel ook voor de spoorwegen en allerlei soorten overheden?
Ja.
Hoe vindt controle plaats of grondeigenaren zich aan zo’n afspraak houden?
Op basis van publieke meldingen, waarna gemeentes gaan controleren.
Hoe leggen grondeigenaren hun maatregelen vast
Eigenaren zetten hun maatregelen in een digitaal systeem van het kadaster.
Komen er voorbeelden van mogelijke oplossingen?
Ja.
Waarom is er geen subsidie om deze vergroening te stimuleren?
Het uitgangspunt bij deze maatregel is dat de eigenaar van een perceel grond daar niet alleen de lusten van heeft, maar ook de lasten. We hebben allemaal een verantwoordelijkheid om ruimte te scheppen voor dierlijk- en plantaardig leven. Doordat we dat als mens de laatste 50 jaar hebben nagelaten, zitten we nu in een klimaat- en biodiversiteitscrisis. Met een subsidieregeling schuiven we onze verantwoordelijkheid weer weg.
Als iedereen zich aan de afspraak houdt hoeveel groen komt er dan in Nederland bij?
Plusminus 564.000 ha
Waarom wordt er zo de nadruk gelegd op het opvangen en vasthouden van regenwater?
Met de verandering van het klimaat zullen we te maken krijgen met langere periodes van warmte en droogte en zullen we ook te maken krijgen met heftige regenbuien. Door in het laatste geval water op te vangen in reservoirs, beperk je de wateroverlast en heb je tevens een buffer om in periodes van droogte het groen te bevloeien. NB. De aanwezigheid van water is een erg stimulerende factor voor een diverse biodiversiteit en zorgt voor een prettiger microklimaat in periodes van grote hitte.
Stel dat er binnen het perceel onvoldoende mogelijkheden zijn om aan de eis te voldoen, is er dan de mogelijkheid voor een ontheffing?
In die gevallen wordt via de inning van de onroerendzaakgbelasting (OZB) een jaarlijkse aanslag opgelegd van €20 per te vergroenen m2. Dit geld zal worden gebruikt om elders grond te kopen en te vergroenen.
Waarom zijn temperatuurverschillen belangrijk?
Niet alle insectensoorten gedijen bij dezelfde temperatuur. Het is dus belangrijk
om zorg te dragen voor temperatuurverschillen. Deels gaat dat vanzelf omdat je altijd zon- en schaduwplekken hebt. Je kunt insecten helpen door een grote afwisseling in soorten planten en hoogtes. En door na te denken over water. Zeker in droge periodes kan de aanwezigheid van water de luchtvochtigheid
verhogen. Belangrijk ook voor de voortplanting van insecten.
Waarom benadrukken we insecten en vogels en niet zoogdieren of micro-organismen?
We hebben gekozen voor deze twee soortgroepen omdat ze beide kunnen
worden herkend door de meeste Nederlanders en het resultaat van de menselijke inspanning snel zichtbaar is. De combinatie van insecten en vogels is ook logisch omdat insecten een belangrijke voedselbron zijn voor vogels. De maatregelen die je als burger kun nemen voor deze twee zullen vrijwel altijd ook een positief effect hebben op andere soortgroepen.
Inzendingen voor Maatregel 1
vanuit onze samenleving, onze community
Verplicht elke gemeente haar pleinen in steden voor een bepaald percentage te vergroenen, zodat pleinen mooier, leefbaarder worden. Er moeten minder hitteschilden zijn in de stad. Ook kan regenwater dan beter opgevangen worden. Als voorbeeld: de kade achter het CS in Amsterdam is gloednieuw maar een kale steenachtige vlakte. Dit zou eigenlijk verboden moeten worden. Er zijn alleen al in Amsterdam veel pleinen aan te wijzen die voornamelijk uit steen bestaan. Ook zouden gemeentes bewoners moeten kunnen verplichten om een bepaald percentage van hun tuin te vergroenen. Makkelijk te controleren met drones.
Het in gezamenlijke creativiteit aanpakken van grote maatschappelijke gemeentelijke problemen is democratisch te benaderen via een Burgerberaad. De ontwikkelingen en ervaringen in Nederland zijn weergegeven op de website http://www.mijnburgerberaad.nl Een overweging is een gezamenlijk oriëntatie op de website naar verkennen van de mogelijkheden in uw gemeente. Kennis delen is tenslotte kennis vermeerderen.
30% is het minimum. Doe je 40% of meer, dan levert dat bonuspunten op. mogelijk is dat te vertalen in het krijgen van een ‘ jubelboom of iets wat goed bij grondsoort en plaats past.’ die je dan ook een mooi plekje kan geven, met een bankje eronder indien gewild.
Of het alleen voor maatregel 1 is? Het lijkt me uitgebreider.Wil de kwaliteit van het groen echt sterk vooruitgaan, dan stel ik de volgende maatregel voor: Laat de snelwegen bv de A12 over een grotere afstand onder de grond lopen bv 500 m tot 1 km.Dat is te duur zegt men maar in de randstad zijn zulke projecten wel mogelijk. Voor de natuur en ook voor de kwaliteit van leven voor de mensen is het essentieel dat zulke projecten eindelijk op gang komen.
Ik zou het fijn vinden als in elk weiland een boom kwam. Niet alleen voor klimaatverandering en biodiversiteit maar ook omdat het steeds warmer wordt in de zomer en dieren daar onder lijden. Alle dieren moeten kunnen kiezen voor schaduw en beschutting!
Ik zou wel “start-pakket_” of “menu-kaart” willen optuigen hiervoor.
Dus afhankelijk van type grond dan wel plek, cultuurhistorisch, agrarisch, tuin, bedrijven terrein etc, een makkelijk te snappen stappenplan delen. Het wiel hoef niet opnieuw uitgevonden te worden. Inheems, biologisch, inclusief leveranciers of koppelingen aan reeds bestaande organisaties die dit doen /mee willen helpen (denk aan Hoophagen, Sprinkl, Aanpoten, Wilderland etc). Anders is de kans dat het mis gaat groot, ook al is men met goede moed begonnen. Rijg het netwerk van goeddoeners aan elkaar via dit platform, dan gaat het des te sneller. Het argument “ik heb er geen verstand van” of “ik heb er geen tijd voor” gaat dan niet meer op.
Maak het de leek (en degene die het niet perse wil) ultra makkelijk en maak het leuk. Des te meer plezier, des te minder verzet, des te kansrijker en succesvoller (je wilt straks niet alles vol gifplanten hebben, beplanting op de verkeerde plek etc).
En laat men goede voorbeelden delen met elkaar, zodat een ander geïnspireerd raakt.
Maatregel 1 is in mijn ogen goed te rechtvaardigen! Grond en onroerend goed is veel meer waard geworden de afgelopen 10 jaar. Het is niet erg om eigenaren te verplichten kosten op zich te nemen die de biodiversiteit helpen stabiliseren en verbeteren.
Veel van de inhoud kan ik achter staan; heb gedoneerd aan Land van Ons, meest biodiverse tuin in de straat, regenwater afgekoppeld biodiversiteit in eigen stuk bos aan het ondersteunen. Ik haak af bij de manier waarop. Beginnend bij het vergroenen benoemen als een last, via verplichting controle en vast leggen in data bank. Mag de natuur een voorbeeld zijn voor de manier waarop? Ooit een plant harder zien groeien door er aan te trekken? Door de groei te meten en vast te leggen? Mensen voeden met informatie over hoe biodiversiteit en natuurlijke omgeving samenhangen met voedselzekerheid, met gezondheid en levensduur. Laten zien waar het gebrek daaraan toe leid.
De overheid kan alles veel beter zelf eens gaan veranderen. Zo willen ze veel bomen kappen bij Schoorl. Moet verboden zijn. Zo maaien ze bermen langs kanalen, kunnen ze mee stoppen. Zo kappen ze bomen waar een straat veranderd gaat worden en komt er een aantal jaar niks voor terug.
Burgers door marketing laten weten wat ze moeten doen met hun eigen tuin en dat als een hippe trend pushen. De afgelopen jaren is gebleken dat de overheid een kei is in marketing voeren op diverse gebieden, tot aan nutteloze vaccins in te laten spuiten aan toe. Knap werk. Laat ze dat gaan inzetten voor meer (wild/ onkruid) plantengroei. Marc Siepman methode. Geen blad wegharken laten liggen (behalve op de straat), dat geeft gezonde bomen/ struiken en planten en onkruid. Onkruid is noodzakelijk. Hip maken van https://marcsiepman.nl/.
Daarnaast ook het idee uitvoeren van meer groen op bedrijventereinen en andere kale plekken en daken vergroenen. Of je dat allemaal moet doen door af te wachten dat er meldingen binnen komen dat iemand iets niet doet lijkt me averechts werken. Je zou het positief kunnen brengen.
Het hip maken dat onkruid leuk is.
Dat nette tuintjes passé is, dat onbedekte aarde zorgt voor ziektes, zoals de eikeprocessierups. Dat we dat eenvoudig kunnen verhelpen en ons steentje al-le-maal kunnen dragen heel eenvoudig. Je hoeft alleen maar te stoppen met de natuur te controleren en te manipuleren. En stoppen met glyfosaat in tuintjes te gebruiken en mierendoder middelen. Er is nog zoveel wat je de burgers wijs moet maken en de bedrijven. Als organisatie kun je bijvoorbeeld ook samenwerking met Wageningen duurzame afdeling zoeken. Zj posten al heel veel tools op een website die ook gebruikt wordt door instanties en overheden. Alleen nog veel te weinig. Lezingen houden bij alle bedrijven en instanties. https://www.groenestadsontwikkeling.nl/nl/groenestadsontwikkeling.htm
Ik zou het fijn vinden als mensen durven hun tuin te laten ‘woekeren’, dat hoeft niet ongecontroleerd maar geef spontaan opkomende kruiden en planten de kans om tot bloei te komen. En als je zoals wij wel heel veel van hetzelfde in het gras krijgt, dan maai je een deel wel. We hadden veel verscheidenheid aan vlinders, helaas zijn mijn meeste foto’s meer dan 2 MB.
Eens met idee van veel meer vergroening en waterberging, maar niet zo onrealistisch, bestraffend. Als je met vele lotgenoten op een paar vierkante meters in de stad woont en blij bent met een dak boven je hoofd, en misschien een klein balkonnetje of plaatsje, heb je niet zoveel aan de idealen van DGS. En helemaal niet aan verplicht via WOZ nog meer belasting betalen. Wel aan medebewoners, en de gemeente, die allemaal hun best doen binnen realistische mogelijkheden. Als we meer insecten willen, heb je meer aan stroop dan azijn, nietwaar?!
Dus in het kader van “wij gaan van onderop aan de overheid uitleggen wat er moet gebeuren” willen we dat de overheid een strakke verplichting oplegt aan alle burgers? Is dat niet keihard tegenstrijdig?
Beter idee: de overheid gaat het goede voorbeeld geven en gaat de publieke ruimte flink vergroenen. Tegels weghalen, veel minder maaien, elk zwerfveldje volzetten met planten.
Waarom is dit veel beter? Omdat het aansluit bij de filosofie van De Groene Sprong: dat we iedereen willen inspireren om uit eigen vrije wil het goede te doen. Trouwens, de publieke ruimte is zo groot dat hier al enorm veel winst valt te behalen.
Alle overheidsgebouwen en tuinen meteen aanpakken, alle scholen groene pleinen.
Gratis wilde,inheemse bomen/struiken/plantjes en voedselbosplanten zodat die 30% wel zorgt voor heel veel biodiversiteit ,voor vlinders,wilde bijen,vogels enorm aangenaam voor mensen.Het wordt dan minder warm op hete dagen en vocht wordt beter vastgehouden.Kan gefinancierd worden uit afbouw fossiele subsidies.
Steden ook vergroenen met fruit en notenbomen en veel inheemse bomen en struiken.
Naast het vergroenen van bedrijfsterreinen,ook aandacht voor het vergroenen van kantoren,scholen,kerken,winkelcentra,hoogbouw,balkons etc. Iedere gemeente stelt een ecoloog aan.
Kwekerijen met veel wilde,inheemse planten en bomen ,onbespoten in iedere regio.
Rewilding ,al het groen veel meer laten verwilderen,de plantjes komen vanzelf wel.
Houtwallen,heggen en andere landschapselementen aanleggen.
Veel meer pluktuinen,oogstdeeltuinen,wilde voedselbossen..
Nieuwe stadsbossen aanleggen.Geen oude bomen kappen.Wilde bermen.
Groen,ecologische beleggingen minder belasten.
Naast een energielabels voor woningen ook een ecolabel voor grondeigenaren gebaseerd op de biodiversiteit (metingen).
Ik vind de berekening van 30% in de landbouw nog niet overtuigend genoeg. Een investering van € 30.000,00 is niet niks. Zeker niet als dit jaarlijks terugkomt. Ik denk aan de andere kant dat de landbouw in dit plan van aanpak de sleutelrol speelt. Het voorstel zou m.i. aanzienlijk aan overtuigingskracht winnen als modelmatig zou worden uitgewerkt hoe dit bij verschillende bedrijfstypen en bedrijven van verschillende omvang en in verschillende geografische situaties nader zou worden uitgewerkt.
Oprichten van Stads en Buurt Composterijen.
Bij het herstellen van natuurlijke kringlopen wordt het minder of niet meer nodig om kunstmest in fabrieken te maken, of input voor landbouw/veeteelt uit andere landen te importeren. We gooien nu van alles weg aan de achterzijde (ook via het riool) en importeren en produceren het aan de voorzijde.
De compost die de lokale regionale Composterijen produceren uit GFT en rioolwater wordt ook weer lokaal uitgeleverd aan burgers en boeren. Vervoer van grondstoffen wordt zo beperkt.
De zichtbaarheid van de kringloop in het dagelijks leven wordt zo vergroot. Compost is bewezen beter voor de biodiversiteit en bodemleven dan kunstmest.
Parken in de stad en dorpen, mooi maar het kan mooier en meer biodiversiteit door stukjes te laten verwilderen en inzaaien met planten die bijdragen aan meer biodiversiteit. Waar bij buurt en geïnteresseerden dit begeleiden. Voorbeeld is “De Rosarium Vrienden tuin in Krommenie
1. Voor stedelijk gebied: maak ook een mogelijkheid door oppervlakte aan te vullen met hoogte; of wel ruimtelijk groen. Door vergroening van muren met klimplanten, door balkon en dak oppervlakte te vergroenen.
2. Door de bouwsector (woningen en civiele kunstwerken) te verplichten om te werken met materiaal waarin / waaraan planten en dieren zich kunnen hechten en verbergen.
10% wilde natuur,
Minimaal 1% bomen,
Werken aan gesloten kringloop op erf/perceel of samen met ander perceel.
Landelijke verplichting dat inwoners twee derde 2/3 van hun tuin groen maken. Subsidie op regentonnen.
Verplichting aan gemeentes in mei niet te maaien (zie bijenstichting voor deze oproep), het gemaaide groen af te voeren en niet in kluiten te laten broeien op de bermen en verplichting minder te maaien: maximaal 1x per maand. Hier wordt nu iedere week alles kaal gemaaid: nog geen madeliefje, de nationale bloem, overleeft dat. Het idee dat een berm een soort golf baan moet zijn zonder bloemen moet landelijk veranderen in hoe meer wilde bloemen hoe beter. Wij kijken al jaren uit op kaal gemaaide bermen, zie foto.
Protest werkt averechts: meer maaien, meer kaalheid, onze narcissen die we daar hadden gepoot zijn expres kapot gereden.
Voor verschillende soorten grond (doorlaatbaarheid) en standplaats kunnen we slimme pakketten maken met ontwerpen, instructies en bestellijsten van biologisch gekweekt zaad, bollen, planten en heesters én een onderhoudsplan. Ook tuinaarde zonder veen/turf zou daarop moeten staan.
Pakket ‘onderhoudsarm’. Pakket ‘modern’. Pakket ‘romantische stadstuin’. Pakket ‘nostalgie’ en pakket ‘waterpartij’, om maar iets te noemen. Met een makkelijke tekentool op een website. Maten invoeren, noordpijl invoeren en je pakket kiezen. Geeft meteen een idee van hoe je tuin wordt.
Plus adviezen over open bestrating, regenopvang, composthoop, takkenril, allemaal opties die je kunt aanklikken. Om de mensch op weg te helpen.
Alle Parkeerplaatsen bij bijv winkelcentra voorzien van Groene Schaduw plekken en ondergrondse wateropvang. Ook grote winkelketens verplichten te vergroenen. (GROENE DAKEN EN parkeerterreinen ) wateropvang van winkels en distributiecentra Verplichtstellen. De zwarte asfalt in woongebieden onzichtbaar maken voor de zon!!
Vergroenen is op zich goed, maar kan niet zonder een goed waterbeheer. Wetenschappelijk kan ik het niet onderbouwen, maar ik voel naast broeikasgaseffecten ook een diep verband tussen verdroging en klimaatverandering. Nu lijkt iedereen die verdroging als resultaat te zien van klimaatverandering. Ik denk andersom. De verdroging van het land komt primair door de mens. Wij voeren overal op de wereld water snel af met gevolg drogere grond. Drogere grond wordt in zon warmer wat de opwarming en verdamping weer versterkt en daarmee de klimaatverandering weer versterkt. Naast vergroening moet zouden 30% van al het kunstmatige waterafvoer moeten verdwijnen, zodat water overal weer voldoende in de grond blijft en de vergroening duurzaam wordt.
Volgens mij heeft het 1 zonder het ander niet zoveel zin.
Helaas zijn teveel initiatieven gericht op slechts 1 aspect binnen het geheel. Dit moet veranderen. Het gaat om complete systemen. Als water niet in de van oudsher aanwezige natuurlijke plekken wordt vastgehouden, maar in lager gelegen gebieden, dan helpt het allemaal maar weinig.
Waarom onteigend de overheid de grond niet bv.weilanden waarmee niets lijkt gedaan te worden.
Terwijl we grond tekort komen om bv.Tiny houses te bouwen
Plus adviezen over open bestrating, regenopvang, composthoop, takkenril, allemaal opties die je kunt aanklikken. Om de mensch op weg te helpen.
Ik lees alleen maar over één dwingende maatregel die voor elke grondeigenaar geldt. Op zich vind ik de gedachte er achter super, maar het gevoel wat ik er bij krijg is weer een extra regeltje. Ik denk dat het beter werkt om door heel veel informatie en voorbeelden op radio, tv in allerlei programma’s en internet over de voordelen voor de mensen het heel gewoon te laten worden om te vergroenen en dat je hopeloos uit de mode bent en achter loopt als je het niet doet. Een beetje zoals de visgraatvloer en de betonlook badkamer, maar dan met groen. Ik denk dat de bewustwording pas net is begonnen en dat een dwingende maatregel nog te vroeg is.
voor alle nieuwbouw projecten, zowel voor huizen, bedrijfsgebouwen etc. een verplichte hoeveelheid M2 groen (eventueel verder gespecificeerd) laten opnemen. In te dienen bij de bouwvergunning. Nu worden in Amsterdam bijvoorbeeld grote (kantoor/woon)kolossen gebouwd met voor de deur alleen maar 1 grote tegelvlakte. Dat had gemeente Amsterdam nooit moeten goedkeuren.
Ik zou beginnen met een maatregel die de meeste Nederlanders ongeveer even hard raakt. Nu worden de boeren veel harder geraakt. Terwijl er nog geen landbouw akkoord is. Eerst het landbouw akkoord en dan verder kijken. En moet er wat gebeuren, jazeker. Ik zou de eerste maatregel graag aan consuminderen gelinkt zien. Een start zoals de degrowth beweging het ziet.
Plus adviezen over open bestrating, regenopvang, composthoop, takkenril, allemaal opties die je kunt aanklikken. Om de mensch op weg te helpen.